دفاعی دلپذیر از پروژه پایانی- حسین دقاق زاده
نکاتی که به نظرم می رسد که رعایت آنها می تواند دفاع با کیفیت تری را منجر شود ، در این پست به صورت اجمالی آنها را بیان می کنم:
1-قبل از ساخت اسلاید ها پست " چگونه اسلاید خوب بسازید؟ " را بخوانید و نکات آن را رعایت کنید.
2-زمان بندی را با دقت رعایت کنید و زمان ارائه شما بین 20 دقیقه تا حداکثر 30 دقیقه باشد(نظر من:20 دقیقه مناسب است)
برای کنترل زمان می توانید از ابزار زمان بندی خود نرم افزار پاورپینت استفاده کنید(powerpoint 2010) و از دوست خود که در جلسه دفاع نشسته بخواهید زمان شما را برای هر قسمت و هر اسلاید و زمان کل به شما گوشزد کند.از قبل زمان هر اسلاید را مشخص کنید.
اتفاق بد زمان بندی:زمان شما تمام شود و شما هنوز مطلب برای گفتن داشته باشید و یا برعکس (زمان اضافی بیاورید که این اتفاق کمتر رخ می دهد)
3-حتما قبل از دفاع مقابل خانواده خود و دوستان خود جلسه دفاع را تمرین کنید تا اشکالات شما را گوشزد کنند(ترجیحا شرایط جلسه دفاع را شبیه سازی کنید-همان لباسی که قرار است جلسه دفاع بپوشید در جلسه تمرینی بپوشید و شرایط فیزیکی مثل میز، کامپیوتر را فراهم کنید)
4-صدای خود را در جلسه تمرینی دفاع به کمک کامپیوتر یا ام پی تی ری رکوردر ضبط کنید و بارها به آن گوش دهید و حتی از دوستان و خانواده بخواهید به آن گوش دهند.این روش تاثیر عجیبی دارد!شک نکنید
شما با شنیدن صدای خود خواهید فهمید که کجای مطلب را کم توضیح دادید یا کجا را زیاد!تن صدا و فشار روی کلمات و فشار تاکیدی را با این روش می توانید کنترل کنید-فایل صدای تمرینی دفاع را 2 روز قبل از دفاع برای من ایمیل خواهید کرد!
5-پیشنهاد می شود شب قبل دیر به رختخواب نروید و خواب کافی داشته باشد
6-پیشنهاد می شود از لباس رسمی برای جلسه دفاع استفاده کنید(البته سعی کنید بهترین لباس خود را انتخاب کنید)
7-با ظاهری کاملا آراسته در جلسه حضور داشته باشد.
8-قبل از جلسه دفاع اسلاید ها و نرم افزار و پایگاه داده و .. را روی کامپیوتر مورد نظر تست کنید
اشکالاتی چون باز نشدن برنامه، عدم نمایش فونت به صورت صحیح و ... به شدت روی ارائه شما تاثیر منفی خواهد داشت پس توصیه اکید که این موارد را قبلا تست و آماده کنید(بهانه هایی چون ویروسی بودن، خراب بودن کامپیوتر و ... مورد قبول نخواهد بود)
9-روی کد ها و اجرای برنامه و مستندات اشراف کامل داشته باشید تا در صورت نیاز در جلسه دفاع بتوانید کد ها را تغییر دهید)
10-من فکر می کنم داشتن لبخند در جلسه دفاع از اضطراب احتمالی شما می کاهد و حس خوبی به مخاطب شما منتقل می کند.این هم قسمتی از زبان بدن(body language) است.
11-موقع ارائه ساکن نباشید!استفاده از نکات زبان بدن می تواند مفید باشد.
12-بعد از اتمام ارائه (اتمام سوالات اساتید) از دانشجویان بخواهید که اگر سوالی است آن را بیان کنند
(با چنین جمله ای یا مشابه آن:اگر سوالی هست من در خدمتم) و حداقل 10 ثانیه منتظر شوید که اگر سوالی است بیان شود
13-بعد اتمام کامل جلسه تشکر و قدردانی خوب است و البته پذیرایی از حاضران جلسه بهتر!!
14-موقع سوال پرسیدن اساتید در حرف آنها نپرید و بگذارید سوال کامل بیان شود
15-در صورتی که سوال پرسیده شده به نظر شما جالب است از جمله "چقدر سوال خوب و دقیقی" و یا جملات مشابه آن استفاده کنید(در صورتی که چنین حسی در مورد سوال اساتید و مخاطب ندارید هرگز از چنین جمله ای استفاده نکنید)
16-حس اینکه استاد می خواهد به شما گیر بدهد و شما را اذیت کند و بپیچاند و.. را از ذهن کاملا بیرون کنید و مهربانانه و بدون گرفتن موضع خاص به سوالات جواب دهید(استاد حضور دارد که سوال بپرسد و شما را راهنمایی کند) و اگر واقعا ایراد گرفته شده توسط استاد به نظرتان منطقی آمد آن را با کمال میل بپذیرید و تشکر کنید و این در مورد دانشجویان و مخاطبان جلسه واجبتر است.
17-نگاه خود را در جلسه دفاع بین حاضرین پخش کنید و یک رفتار پویا داشته باشید
18-حتما قبل از دفاع تلفظ صحیح کلمات انگلیسی و فارسی را فرا بگیرید
19-شروع دفاع( 3یا4 دقیقه اول) خیلی مهم است زیرا شروع با اضطراب همراه است و این طبیعی است سعی کنید شروع را مدریت کنید و مطمئنا در ادامه جلسه حال شما بهتر خواهد شد
20-سعی کنید ریتم ارائه اول کند باشد(بیشتر نفس بکشید تا بتوانید بر اضطراب شروع غلبه کنید) و در ادامه با ریتم تندتری ادامه دهید.این روش به شما کمک می کند اضطراب شروع را به خوبی مدیریت کنید
21-احتمالا با شروع سوالات اساتید باز اضطراب خفیفی به سراغ شما خواهد آمد که البته این هم طبیعی است و سعی کنید با جواب مفصل تر به سوال اول به این اضطراب غلبه کنید و آن را مدیریت کنید و البته به مرور با پیش رفت سوالات این اضطراب به شکل قابل توجهی کاهش می یابد
22-پیشنهادم این است که در صورت امکان از عزیزان خود(پدر، مادر، همسر، برادر ،خواهر و دوستان صمیمی) بخواهید در این جلسه حضور داشته باشد چون شاید این اتفاق یکبار در زندگی شما اتفاق بیفتد و خاطره آن در آینده عجیب شیرین است!می توانید عکس و فیلم هم تهیه کنید.
این ها نکاتی بود که به ذهن من می رسید و البته اگر اساتید محترم و یا صاحب نظران نکات بیشتر در ذهن دارند خواهش می کنم آنها را با ایمیل (h.daghagh@gmail.com) به من انتقال دهند تا برای استفاده دانشجویان عزیز به اشتراک بگذارم
ممنون
حسین دقاق زاده